Catershoeve in Merksem wordt cohousingproject met ateliers

Stad Antwerpen voerde de afgelopen jaren een uitgebreid bouwtechnisch en historisch onderzoek uit op de Catershoeve in Merksem, en zocht naar een gemotiveerde koper om ze in haar oude glorie te herstellen. Vandaag werd de verkoopakte ondertekend, en wordt het startschot gegeven om de site om te vormen tot een kleinschalig cohousingproject met vijf woonunits en twee werkateliers.

De U-vormige beschermde boerderij aan de Catershoflaan staat sinds 2020 leeg. De site - bestaande uit een woonhuis, wagenhuis, stal en restanten van de schuur – is al enige tijd aan een grondige opknapbeurt toe. De stad en het district Merksem gingen dan ook op zoek naar een koper die het geheel zou restaureren en een nieuwe invulling geven.
​
​AG Vespa heeft via een oproep kandidaat-kopers verzocht een projectvoorstel in te dienen. De ontvangen voorstellen werden door een jury beoordeeld op hun visie op de invulling, en de aanpak van de renovatie en restauratie. Daarbij koos de jury voor een groep vrienden die er een kleinschalig cohousingproject met vijf woonunits en ateliers wil realiseren, vanuit een heldere visie op het gebruik en behoud van de gebouwen.

Annick De Ridder, schepen voor patrimonium en voorzitter AG Vespa: “Voor de beschermde U-vormige boerderij Catershoeve in Merksem heeft de stad een gemotiveerde koper gevonden die deze hoeve in haar oude glorie kan herstellen en er een maatschappelijke meerwaarde voor zal genereren voor de buurt en wijk. We zijn blij dat er zo nieuwe perspectieven komen voor dit bijzondere gebouw, dat jammer genoeg al te lang onderbenut is gebleven. Erfgoed een tweede leven geven is het een lang leven geven.”

Behoud van erfgoedwaarde

Voor de uitwerking van hun dossier baseerden de kopers zich grotendeels op de nota van het vooronderzoek dat de stad en het district lieten uitvoeren. Het maximale behoud van de gebouwen en gebruik van authentieke en gerecycleerde materialen staan centraal. Het opzet is om terug te gaan naar het historische ontwerp van de site. Zo worden de gevels licht gekaleid en komen er opnieuw rieten daken. Binnenin wordt de 20ste-eeuwse afwerking verwijderd, om opnieuw een authentiek interieur te verkrijgen.

Het woonhuis zal het kloppend hart vormen van het project met een ‘common house’ waar bewoners samen kunnen komen, wonen en werken. In het wagenhuis komen twee wooneenheden. Binnen de muurrestanten van de schuur wordt bijkomend een nieuwbouwvolume van twee bouwlagen in houtskeletbouw voorzien. Dat heeft een sober ontwerp dat aansluit op de originele hoeve-architectuur. In de stal komen ten slotte nog één woonunit en twee werkateliers.

Connectie met de buurt

Het common house en de ateliers zullen op specifieke momenten (zoals Open Monumentendag) worden opengesteld voor de buurt. Bovendien kunnen deze ruimtes ook op andere momenten door buurtbewoners worden gebruikt, mocht daar vraag naar zijn. Op die manier wil het project voor connectie en interactie met de buurt zorgen. ​

“Al jaren streven we, samen met AG Vespa, naar een herbestemming van de Catershoeve. We zijn dan ook blij dat er eindelijk een einde komt aan het verval van dit bijzondere gebouw en dat na de heraanleg van de Catershoflaan deze plek voor Merksem een meerwaarde zal zijn”, bevestigt districtsburgemeester Luc Bungeneers.

Oog voor duurzaamheid en biodiversiteit

Er is in de uitwerking ook heel wat aandacht voor duurzaamheid en biodiversiteit. Zo zal de tuin fungeren als een gemeenschappelijke verbinding tussen de gebouwen, met een bloemen- en moestuin, stukken grasland en een boomgaard. Voor regenwateropvang wordt gewerkt met wadi’s, er komt een groendak op de nieuwbouw in de schuur, en verder zal het erf zo weinig mogelijk verhard worden. De kopers hopen het project tegen 2029 te realiseren.

Annick De Ridder - Schepen bevoegd voor haven, stadsontwikkeling, ruimtelijke ordening en patrimonium en voorzitter van AG Vespa

Luc Bungeneers - Districtsburgemeester district Merksem